Để xây dựng một thực đơn vừa đảm bảo dinh dưỡng, vừa cân đối chi phí, thầy/cô cần lưu ý một vài điểm quan trọng sau:
Kiểm tra đơn vị tính thực phẩm trong thực đơn
Trên phần mềm, mặc định đơn vị tính của thực phẩm là kilogram (kg). Tuy nhiên, trong thực tế, không phải lúc nào thầy/cô cũng mua theo kg – ví dụ như trứng thường mua theo quả, không phải theo cân. Nếu không đổi lại đơn vị, ví dụ vẫn để là kg nhưng lại nhập “10” (ý là 10 quả) thì phần mềm sẽ hiểu là 10kg → dẫn đến hàm lượng dinh dưỡng tăng vọt, làm lệch tỷ lệ và không cân đối được thực đơn. Với trường hợp này thầy/cô nên đổi đơn vị tính của thực phẩm thành đơn vị thực tế sử dụng trước khi nhập lượng.
Hướng dẫn chi tiết: Đổi đơn vị tính thực phẩm
Kiểm tra đơn giá thực phẩm đã đúng chưa
Nhiều trường hợp khi lên thực đơn, phần mềm tính ra chênh lệch thu chi quá lớn. Nguyên nhân thường gặp là do thầy/cô nhập nhầm đơn giá. Đơn giá được nhập theo đơn vị đồng, khi nhập không nhập dấu phẩy hoặc dấu chấm để phân cách hàng nghìn.
Ví dụ: Thịt nạc giá 110.000 đồng/kg → thầy/cô nhập là 110000
Thầy/Cô nên kiểm tra đơn giá thực phẩm trong thực đơn để đảm bảo tiền chênh lệch được tính đúng thực tế
Đảm bảo đã nhập đủ nguyên liệu
Ngoài nguyên liệu chính, một bữa ăn còn có nhiều thành phần phụ như gia vị, rau thơm, dầu ăn… Những nguyên liệu này cũng góp phần vào tỷ lệ dinh dưỡng và chi phí. Nếu bị bỏ sót, năng lượng và tiền thu chi tính ra sẽ không đủ – từ đó dẫn đến báo cáo không chính xác, đặc biệt là khi đối chiếu thu/chi. Thầy/cô nên rà lại xem đã nhập đầy đủ tất cả thực phẩm sử dụng trong món ăn chưa.
Kiểm tra định mức dinh dưỡng đã phù hợp với địa phương chưa
Phần mềm Nutribot mặc định thiết lập định mức dinh dưỡng theo Văn bản số 01/VBHN-BGDĐT cho từng nhóm tuổi. Tuy nhiên, một số Phòng/Sở GD có thể quy định mức dinh dưỡng riêng theo tình hình địa phương. Nếu không thiết lập đúng định mức, khi lên thực đơn sẽ khó đạt yêu cầu về tỷ lệ dinh dưỡng và dễ bị sai lệch trong quá trình kiểm tra. Trước khi cân đối thực đơn, thầy/cô hãy kiểm tra xem định mức đang dùng có đúng với quy định địa phương chưa. Nếu chưa thầy/cô có thể thiết lập lại theo cách Xem tại đây
Hiểu đúng về tỷ lệ P:L:G
Tỷ lệ P:L:G là tỷ lệ phần trăm năng lượng mà mỗi nhóm chất dinh dưỡng cung cấp so với tổng năng lượng của khẩu phần ăn trong ngày
Ví dụ: Tỷ lệ P:L:G = 14:26:60 nghĩa là:
- 14% năng lượng đến từ chất đạm
- 26% từ chất béo
- 60% từ chất đường
Tổng tỷ lệ ba chất này luôn bằng 100%. Do đó, nếu một chất có tỷ lệ thấp hơn khuyến nghị thì không hẳn là do lượng chất đó thấp, mà có thể là do lượng hai chất còn lại đang cao. Với trường hợp này thầy/cô nên kiểm tra lại lượng thực phẩm theo nhóm chất có phù hợp chưa, nếu thấy lượng của thực phẩm theo chất đang bị thấp đã hợp lý thì không cần tăng thêm mà thầy/cô chỉ cần giảm lại lượng của thực phẩm theo tỷ lệ chất đang cao